De ultieme “microfoon kopen” gids! [Alles wat je moet weten!]

Het uitkiezen van een microfoon is niet makkelijk. Je hebt namelijk zo ontzettend veel keus dat je door de microfoons de opnamestudio niet meer ziet.

In dit artikel help ik je een handje. Ik leg je uit wat voor microfoons er zijn, waar je deze het beste voor kunt gebruiken en waar je voor het kopen op moet letten.

Waar houd je rekening mee?

Voordat je een microfoon gaat kopen, is het belangrijk om je goed te bedenken waar jij de microfoon voor wilt gebruiken. Is het bijvoorbeeld om zang op te nemen, voor live gebruik, of voor het opnemen van een piano?

Daarnaast moet je natuurlijk jouw budget weten. Microfoons zijn namelijk te koop in een brede prijsvariatie. Welke microfoon je koopt is dus ook afhankelijk van jouw middelen en of je de microfoons professioneel of vooral hobby-matig gebruikt.

Als laatste is het zeker aan te raden dat jij je inleest in de soorten microfoons die er zijn, waar deze vooral voor gebruikt worden en op welke specificaties je moet letten.

Gelukkig helpen wij je daar een handje bij.

Soorten microfoons

De meest gebruikte microfoons zijn dynamische, condensator- en ribbonmicrofoons. Andere soorten zijn:

• LDC-microfoons
• SDC-microfoons
• Buizenmicrofoons
• USB-microfoons
• Shotgun microfoons
• Lavalier microfoons
• Draadloze microfoons
• Grensvlak microfoons.

Dynamische microfoons zijn minder gevoelig voor omgevingsgeluid. Dit maakt dat ze bij uitstek geschikt zijn voor liveoptredens. Het is ook zeker mogelijk om deze microfoons te gebruiken voor opnames, bijvoorbeeld voor drums. Voor het opnemen van zachtere geluiden zijn ze minder geschikt.

Draadloze microfoons worden vaak het meeste gebruikt tijdens liveoptredens. Deze komen in verschillende systemen, zowel voor zang als voor instrumenten. Dit geeft je meer bewegingsvrijheid op het podium.

De lavalier microfoon, ook wel dasspeldmicrofoon genoemd, is een kleine microfoon die je onopvallend kan vastspelden aan jouw kleding. Hierdoor kan jij je handen vrijhouden. Het wordt vaak gebruikt in het theater, op televisie, of bij presentaties.

https://www.youtube.com/watch?v=ecPUTGDX5cw

Condensatormicrofoons

Voor echt professioneel klinkende opnames worden voornamelijk condensatormicrofoons gebruikt. Het membraan van deze microfoons is dunner dan van een dynamische, waardoor het sneller trilt. Hierdoor is het frequentiebereik groter en krijg je een gedetailleerder geluid.

LDC en SDC-microfoons zijn een soort condensator microfoons en worden dus ook voornamelijk voor opnames gebruikt. De LDCs leggen de nadruk op het lage en middenbereik, wat een warm geluid geeft. Ze zijn dus ook vooral geschikt voor de opname van zang.

De SDCs hebben een goede reactie op de zogenaamde ‘transient response’. Dit wil zeggen dat ze gevoelig zijn voor frequenties die van veel trilling naar steeds minder trilling gaan, tot een uiteindelijke stabiele toestand.

Dit maakt deze microfoons uitermate geschikt voor het opnemen van akoestische gitaren en de bovenkant van de drums (bekken en snare).

Een ander speciaal soort condensatormicrofoon is de buizenmicrofoon. Deze worden ook vaak in studio’s gebruikt voor een helder en warm geluid. Ze worden hierbij vaak voor het opnemen van zang gebruikt.

De grensvlakmicrofoon is een redelijk platte condensatormicrofoon die je kan plaatsen op de grond of tafel of kan vastmaken aan een wand of plaat. Het is een hele gevoelige microfoon en neemt alles in een vrij brede straal op zonder dat het geluid vervormd wordt door reflecties.

Hierdoor is dit een goede microfoon voor het opnemen van bandrepetities en muziekgroepen, maar ook de kickdrum of piano.

Overige microfoons

De ribbonmicrofoon, ook wel de bandmicrofoon genoemd, worden veel in professionele studio’s gebruikt. Deze microfoons hebben een heel dun lint van aluminium in een magnetisch veld, waardoor het zelfs de kleinste fluctuaties in luchtdruk kan waarnemen.

Ze nemen door hun vorm geluiden zowel van voren als van achteren even hard op, terwijl geluid van boven, beneden of opzij maar weinig invloed heeft. Qua klank leggen ze vooral de nadruk op de lage en middenfrequentie, waardoor geluid vaak rond en karaktervol klinkt.

Voor gemakkelijke opnames thuis kan je kiezen voor een USB-microfoon. Deze kan je direct aansluiten aan jouw computer of laptop om jouw stem of instrument op te nemen.

Het is hier ook belangrijk dat je weet waar je de microfoon voor wilt gebruiken: je kan namelijk kiezen voor zowel dynamische als condensator USB-microfoons.

Shotgun microfoons worden vooral gebruikt als je iets moet opnemen van een afstandje. Deze zijn namelijk vooral gevoelig aan de voorkant, zonder geluid van de zij- en achterkant mee te nemen. Hierdoor vind je ze niet zo vaak in de studio, maar eerder op filmsets.

Zoals je ziet, zijn er veel verschillende soorten microfoons die je voornamelijk goed kan gebruiken voor opnames of voor liveoptredens en repetities. Wanneer je een idee hebt welke microfoons geschikt zijn voor jouw doel, is het belangrijk om meer in te gaan op het soort instrument waar jij de microfoon voor wilt gebruiken.

Voor elk instrument een microfoon

Ieder instrument heeft een andersoortig frequentiebereik, waardoor bepaalde microfoons beter of slechter bij een bepaald instrument passen (hoewel dit ook afhankelijk is van het soort geluid dat jij wilt creëren).

Het is ook belangrijk dat je weet tot hoever je het geluidsniveau van een bepaalde microfoon kan laten gaan zonder dat het geluid vervormt. Dit is vooral belangrijk bij liveoptredens, waar een zangmicrofoon bijvoorbeeld redelijk hard moet kunnen.

Over het algemeen valt zang in het lage en middenfrequentiebereik en wil je dus vooral hier de nadruk leggen, zodat hoge tonen ook niet schel gaan klinken.

Dynamische microfoons werken hierbij goed voor podiumzang, omdat deze stevig zijn, een hoog geluidsniveau aankunnen en niet gevoelig zijn voor omgevingsgeluid.

De bekendste en meest gebruikte microfoon die je ziet voor live zang is de Shure SM58. Het is zo’n geliefde microfoon omdat hij robuust is, goed klinkt en hij is ook nog eens relatief goedkoop voor deze kwaliteit microfoon.

Voor opnames van zang is het beter om te kiezen voor een condensatormicrofoon, zoals een LDC of één met een USB-aansluiting.

Opnemen van versterkers

Bij het opnemen van het geluid van een gitaarversterker wordt meestal een dynamische microfoon gebruikt, die enkele centimeters van de versterker wordt geplaatst. Probeer verschillende posities uit ten opzichte van de versterker totdat je het geluid hebt gevonden dat je zoekt.

Een andere optie is een condensator microfoon, hoewel het dan belangrijk is dat je niet meerdere microfoons tegelijk gebruikt voor de opname.

Zoek in dit geval voor een condensatormicrofoon die de optie heeft om het geluid van de versterker te dempen (aangezien deze microfoon al erg gevoelig is). Dit geeft een helder geluid aan de opname.

Dé industrie-standaard voor het opnemen van versterkers is de Shure SM57. Dit is nagenoeg dezelfde microfoon als de eerder genoemde SM58, maar dan zonder kap.

In het geval van een basgitaar heb je een microfoon nodig die meer de nadruk legt op de lagere frequenties. Hierbij kan je kiezen voor een condensatormicrofoon met een groter membraan.

Deze kunnen namelijk ook zeer lage frequenties opnemen, waardoor je een diep geluid krijgt met weinig hoge frequenties en ruis.

Hiervoor wordt vaak de Shure Beta 52A gebruikt. Dit is de standaard microfoon die vaak voor de basdrum gebruikt wordt, en aangezien de kick en bas in hetzelfde frequentiegebied zitten, werkt deze mic dus ook voor de basgitaar.

Opnemen van drums

Voor drums worden over het algemeen verschillende microfoons gebruikt. Zo kan je SDCs gebruiken voor de overhead van je drums. Dit geeft een helder, modern geluid dat goed te horen is. Een LDC kan hier ook interessant zijn, wanneer je liever een zacht en warm geluid wilt (bijvoorbeeld voor rustige, ontspannen liedjes).

Voor de kick kan je een condensatormicrofoon gebruiken die het geluid kan verzwakken voor een helder en scherp geluid, een ribbonmicrofoon voor een rond geluid of een dynamische microfoon die de nadruk legt op de lage frequenties voor een heldere opname zonder achtergrondgeluid en feedback.

Bij de snaredrum wordt ook vaak gekozen voor een dynamische microfoon met een middenfrequentiebereik. Deze wordt dan vaak boven de drum geplaatst.

De eerder genoemde SM57 werkt ook hier fantastisch voor!

Daarnaast wordt vaak nog een microfoon onder de snaredrum gezet om het effect van de snaren beter te horen. Hiervoor wordt vaak een kleinmembraan condensator gebruikt, zoals een SDC.

Opnemen van snaarinstrumenten

Voor piano wordt bij opnames meestal een of meerdere condensatormicrofoons gebruikt. Dit omdat piano’s een heel groot frequentiebereik hebben en condensators in dit geval dus een grotere range hebben.

Dynamische microfoons zijn vaak te beperkt voor een piano, voornamelijk omdat ze de geluiden die van opzij komen minder goed opnemen. Meestal worden kleinmembraan microfoons gebruikt, hoewel grootmembraan microfoons ook een optie zijn voor een minder directe klank.

Bij andere snaarinstrumenten, zoals de akoestische gitaar, cello of viool, kan je kiezen voor een kleinmembraan-condensatormicrofoon met een goede ‘transient response’, zoals een SDC.

Een dynamische microfoon gebruiken kan ook, maar kijk dan goed naar het frequentiebereik van je instrument. Voor het opnemen van koper- en houtblaasinstrumenten kan je ook een kleinmembraan condensator kiezen of een dynamische microfoon met een middenfrequentie.

Deze laatste optie is zeker handig wanneer je niet te veel uit wilt geven aan veel verschillende microfoons, aangezien je deze microfoon voor zowel opnames van veel verschillende instrumenten kan gebruiken als voor liveoptredens.

Wat zijn “polar patterns” (polaire respons) en waarom is dit belangrijk?

De polaire respons van een microfoon, ook wel richtingskarakteristiek genoemd, verwijst naar diens gevoeligheid voor geluiden vanuit verschillende richtingen in relatie tot de centrale as. Als je de polaire respons van een microfoon weet, helpt dat om te bepalen of deze microfoon het beste past bij jouw doel.

Je kan het bijvoorbeeld gebruiken om een goede setup te bepalen voor het opnemen van drums, zodat je bepaalde geluiden isoleert en andere dichtbije geluiden juist weg filtert.

Bij een polar patroon kijk je van bovenaf op de microfoon neer, waarbij over het algemeen 0 graden de voorkant van de microfoon aangeeft.

Waar het patroon de buitenste rand raakt, neemt het al het geluid op in die richting. Waar het patroon de binnenringen raakt of in het midden blijft, is het steeds minder gevoelig voor geluid.

Cardioïde

Eén van de meest gebruikte patronen is het cardioïde polar patroon, zo genoemd omdat deze hartvormig is.

Microfoons met dit patroon nemen voornamelijk het geluid aan de voorkant op en dempen geluid van de zijkanten en achterkant.

Dynamische microfoons hebben over het algemeen deze vorm, wat goed werkt bij bijvoorbeeld een liveoptreden voor de zang.

Super/Hypercardioïde

Een super- en een hypercardioïde microfoon zijn nagenoeg hetzelfde. Het enige verschil is dat de hoek van de hypercardioïde nóg smaller is dan de supercardioïde.

De supercardioïde heeft namelijk een opnamehoek van zo’n 115 graden, terwijl de hypercardioïde zo smal als 105 graden kan zijn.

Omnidirectioneel

Omnidirectionele microfoons pikken geluid op van alle kanten. Dit is bijvoorbeeld handig als je meerdere vocalisten met 1 microfoon wil opnemen, of als je ook een hoop ambience in je opname wil.

Daarom wordt hij vaak gebruikt als room mic voor een drumstel.

Figure of eight/bidirectioneel

Het bidirectionele of figure of eight patroon pikt evenveel geluid op van de voorkant als van de achterkant.

Dit is bijvoorbeeld handig als je voor een podcast een interview houdt en de persoon tegenover je zit.

Ook worden ze gebruikt wanneer je het directe geluid van een bron wil opnemen, bijvoorbeeld een akoestische gitaar, maar ook een deel van de kamer waar je in opneemt.

Directioneel

Dit patroon zit vaak in shotgun microfoons. Het vangt vooral het geluid op van hetgeen waar je op richt en neemt bijna geen omgevingsgeluid op.

Deze wordt bijvoorbeeld veel gebruikt op filmsets.

Wat is de ‘frequentierespons’ van een microfoon?

De frequentierespons geeft aan hoe gevoelig de microfoon is voor bepaalde frequenties. Dit is dus goed om te bekijken, zodat je weet of het frequentiebereik juist is voor jouw instrument.

Microfoons met een hoge frequentie zijn bijvoorbeeld goed voor het versterken van bekkens, omdat deze een hoog geluid hebben. Voor zang en spraak is juist een middenbereik beter, tussen de 2 en 8 kHz. De frequentierespons van de microfoon bepaalt dus ook in grote mate het soort geluid dat je krijgt.

Andere belangrijke begrippen uitgelegd

Behalve de polaire en frequentierespons, is het bij het uitkiezen van een microfoon ook goed om te kijken naar de gevoeligheid, impedantie en de maximum Sound Pressure Level (SPL). Al deze dingen samen helpen jou om te zien of een bepaalde microfoon goed past bij waar je het voor wilt gebruiken.

De max. SPL is de maximale geluidsdruk die de microfoon aankan zonder dat het geluid gaat vervormen. Over het algemeen is dit geen issue, tenzij je drums of een versterkte gitaar opneemt (aangezien deze vrij hard zijn).

De meeste microfoons hebben namelijk wel een SPL van 120 dB of meer, wat voldoende is voor de meeste instrumenten.

Gevoeligheid is het aantal voltages dat door de microfoon wordt geproduceerd om zo een bepaald geluidsdrukniveau te halen. Dit wordt dus gemeten in decibellen en is altijd een negatief nummer. Dit wil zeggen dat -60 dB een lagere gevoeligheid is dan -40 dB (de laatste licht dichter bij 0).

Voor opnames is een hoge gevoeligheid fijn, omdat je dan meer details in jouw opnames krijgt en ook de zachtere geluiden worden opgenomen. Voor liveoptredens en repetities is dit dan weer wat minder belangrijk.

Als laatste hebben we de impedantie, ook wel de ‘AC-weerstand’ genoemd. Dit geeft de weerstand van de wisselstroom van de microfoon aan en wordt gemeten in ohm.

Klinkt ingewikkeld, maar het wil eigenlijk zeggen dat hoe hoger de impedantie, des te gevoeliger de microfoon is voor interferentie en signaalverlies. Een lage impedantie is dus het fijnst, het liefste onder de 600 ohm.

Microfoon accessoires

Uiteraard horen bij een microfoon ook nog accessoires. Zo kan je bijvoorbeeld nodig hebben:

• Microfoonstatieven
• Clips
• Klemmen
• Windkappen
• Shockmounts
• Popfilters
• Reflectiefilters
• XLR-kabels
• Transport en opslag boxen
• Voorversterkers
• Fantoomvoeding
• Verloopadapters
• Riemen en houders.

Wat je nodig hebt is uiteraard ook weer afhankelijk van waar je de microfoon voor wilt gebruiken. In elk geval zal je vrijwel altijd een statief, een clip en XLR-kabels nodig hebben bij repetities, optredens of opnames.

Wanneer je een condensatormicrofoon gebruikt, is een shockmount erg handig. Deze voorkomt dat de microfoon ongewenste trillingen oppikt, dus krijg je een cleanere opname.

Voor opnames van zang zal je bijvoorbeeld een popfilter nodig hebben, omdat deze de harde klanken, zoals de P en S, filtert. Windkappen worden ook veel gebruikt, aangezien deze tegen storende ruis beschermen.

Shop hier je microonaccessoires! ⇨

Kies jouw microfoon

Zoals je hebt kunnen lezen, vergt het uitkiezen van een goede microfoon wat uitzoekwerk. Je wilt natuurlijk ook wel waar voor je geld.

Bepaal dus altijd eerst waar jij de microfoon voor wilt gebruiken, hoe professioneel je het allemaal wilt en hoeveel je te besteden hebt. Samen met de termen die we in dit artikel hebben uitgelegd, moet je dan al een heel eind komen!

Meer artikelen

Wat is een audio interface? [Opgelost!]
Condensator vs dynamische microfoon: uitgebreid uitgelegd!
Goedkoop je akoestiek verbeteren? Zó doe je dat!
10x de beste geluiddempende wanddecoratie!
Je slaapkamer isoleren tegen geluid? Met deze tips weer rust!