Piano spelen klinkt voor veel mensen als muziek in de oren en het is ook één van de populairste instrumenten om te leren bespelen. Een piano bestaat uit allerlei toetsen die voor verschillende tonen zorgen door middel van trillingen van snaren.
Dit veelzijdige instrument is op deze manier een slag-, snaar- en toetsinstrument in één.
Er zijn verschillende soorten piano’s te verkrijgen, waaronder een digitale of elektrische, staande en een vleugelpiano. Deze verschillende soorten hebben allemaal weer een andere speelaard en nog veel meer karakteristieken die juist wel of niet bij jou kunnen passen.
Welke onderdelen bevat een piano? Hoe werkt het speelmechanisme? En wat is het verschil tussen de werking van diverse piano’s?
Onderdelen van een piano
Een piano, ook wel klavier genoemd, bestaat uit vele onderdelen die samen voor zijn werking zorgen. De volgende componenten zijn hierbij het belangrijkst.
1. Toetsenbord
Het eerste wat je bij een piano ziet, zijn de lange witte en en korte zwarte toetsen op een rij die het toetsenbord vormen. Alle 88 toetsen op dit toetsenbord creëren een andere noot met een verschillende toonhoogte.
Iedere toets heeft hierdoor ook een eigen benaming. Door de toetsen gaat het om een toetsinstrument.
2. Hamertjes
Wanneer je een toets indrukt, wordt het hamertje in de piano in beweging gebracht en slaat tegen snaren aan. Deze snaren kunnen verdeeld zijn per tweetal of drietal. Voor elke toets is een apart hamertje beschikbaar. Door de hamertjes gaat het om een slaginstrument.
De hamertjes zijn bedekt met vilt door middel van lijm dat belangrijk is voor de klank van een toon.
3. Snaren
In de piano zitten dus ook allerlei snaren, vaak wel 230, die door interactie met het desbetreffende hamertje een pianogeluid maken. Door de snaren gaat het om een snaarinstrument.
De vele snaren in een piano zitten strak gespannen in het gietijzeren frame van een piano. Hoe langer de snaar, hoe lager de toon en hoe korter de snaar, hoe hoger de toon.
Door stempennen in het stemblok worden de snaren strak gehouden en door de juiste afstelling van deze onderdelen is een piano gestemd.
Er zijn zoveel snaren, doordat een hoge toon drie snaren heeft en een lage toon slechts één of twee. De kracht waarmee de piano bespeeld wordt, bepaalt hoe hard het geluid is dat klinkt.
4. Pedalen
Een piano heeft vaak twee of drie pedalen aan de onderkant, waarbij het rechter pedaal ervoor zorgt dat het geluid langer doorklinkt. Zo wordt de muziek een mooi geheel.
Het linker pedaal zorgt er juist voor dat geluid wordt verkort en de nadruk wordt gelegd op één toon. Wanneer er een middelste pedaal is, dan is dit de demper. Deze laat het geluid minder hard klinken.
Overige onderdelen
Er zijn daarnaast nog meer onderdelen die de piano stabiliteit geven en het bespelen ondersteunen, zoals de lessenaar, de bovenklep, het boven- en onderraam, de console en eventueel de wieltjes.
Hoe werkt een piano?
Door middel van deze onderdelen kan een geluid gevormd worden. Dit gebeurt volgens de volgende stappen:
- Wanneer je een toets indrukt, slaat het hamertje tegen een bepaalde snaar. Hierdoor ontstaat een trilling in de snaren, waardoor ze geluid maken. Tegelijk met dit proces gaan de dempers van de snaren af.
- De trilling van de snaren wordt overgebracht naar de zangbodem van de piano. Dit gaat door middel van twee kammen, één voor een hogere toon, diskant genoemd, en één voor een lagere toon, baskant genoemd.
- Deze zangbodem versterkt de trilling. Bij het loslaten van de toets komt de demper terug op de snaar en stopt de trilling en daardoor ook het geluid.
- De klankkast en de zangbodem geven een uniek geluid aan een piano en versterken dit. Een grotere klankkast betekent een luidere klank.
- De pedalen van een piano worden met je voet bediend en leiden tot een verschuiving van de hamers. Deze verschuiving is ofwel dichter naar de snaren toe, om voor demping te zorgen, of juist een beetje naar opzij, om een geluid langer door te laten klinken.
Verschil in werking tussen een vleugelpiano, staande piano, elektrische piano & digitale piano
Er zijn verschillende soorten piano’s die allemaal voor een verschillend geluid zorgen en afwijkende karakteristieken hebben.
Verschil tussen een staande piano en een vleugel
Een staande piano en vleugel verschillen allereerst qua opbouw. Zoals de naam al zegt, staat een staande piano, waardoor de snaren ook rechtop staan en het instrument een stuk kleiner is. Bij een vleugel liggen de snaren juist, waardoor de klankkast ver in de breedte uitloopt.
De bassnaren in een vleugel liggen overigens schuin over de wat kortere snaren. Een vleugel beschikt ook over een grotere zangbodem, waardoor er meer geluid uitkomt dan uit een staande piano.
Ook de mechaniek van de hamers en dempers is verticaal geplaatst bij een staande piano en horizontaal bij een vleugel. Zwaartekracht speelt hierbij een rol en werkt in het voordeel bij een vleugel. Zo is de reactietijd van de hamer sneller en de mechaniek van een vleugel beter.
Tot slot zit er verschil in de pedalen, waarbij het effect van het linker pedaal groter is bij een vleugel. Daarbij is het bovenblad van een vleugel een stuk ruimer, waardoor de geluidsweergave wordt vergroot.
Verschil met een digitale of elektrische piano
Een digitale piano, ook wel aangeduid als elektrische piano, werkt op dezelfde manier als een normale, akoestische piano. Het grootste verschil is echter dat het geen snaren heeft. Het werkt helemaal op elektriciteit door middel van elektrische tonen.
Er zijn op deze manier geen snaren bij betrokken. Door deze applicatie kun je ook heel gemakkelijk een koptelefoon aansluiten op de digitale piano en niemand tot last zijn, in tegenstelling tot een staande of vleugelpiano.
Tevens zijn digitale piano’s een stuk goedkoper dan de vorige beschreven modellen. Hierdoor wordt het vooral aangeraden aan mensen die het instrument een keer willen uitproberen.
Als laatste valt op te merken dat een digitale variant van een piano meestal inklapbaar is en daardoor makkelijk op te bergen of mee te nemen.
Op het gebied van digitale instrumenten kun je ook nog kiezen voor een digitale vleugel. Er zijn weinig verschillen tussen een digitale piano en digitale vleugel, maar de digitale vleugel ziet er vergelijkbaar uit als een akoestische vleugel. Hierbij zitten er vaak ook extra luidsprekers bij.
Conclusie
Een piano is een veelzijdig instrument met diverse onderdelen, waaronder het toetsenbord, de hamertjes, snaren en pedalen. Deze onderdelen worden verhuld in een mooie klankkast die het geluid versterken.
Via allerlei stappen wordt dit geluid geproduceerd, waarbij een hamer op de snaren slaat en het geluid wordt overgebracht naar de zangbodem. Dit geluid kan gemodereerd worden door de drie pedalen.
Er is overigens een verschil tussen diverse soorten piano’s. Bij een staande piano is de opbouw staand, wat een invloed heeft op het geluid. Bij een vleugel is alles juist horizontaal gepositioneerd en deze soort produceert een krachtiger geluid.
Een digitale of elektrische variant maakt daarentegen geheel gebruik van elektriciteit om muziek te maken en is erg geschikt voor beginners.
Voor welke piano ga jij?
Recente artikelen
Belangrijk! 5x beste gehoorbescherming voor baby's en kinderen!
Het luidste concert dat ooit werd gegeven, daarover verschillen de verhalen. The Who, Deep Purple en Mötorhead stonden bekend om hun meer dan 100 decibellen, maar ook een onschuldig ogend trio...
De ultieme “microfoon kopen” gids! [Alles wat je moet weten!]
Het uitkiezen van een microfoon is niet makkelijk. Je hebt namelijk zo ontzettend veel keus dat je door de microfoons de opnamestudio niet meer ziet. In dit artikel help ik je een handje. Ik leg...